مشکلات متعددی بر سر راه مهاجران قرار دارد که در بسیاری از این بزنگاه های سخت به مشورت یک فرد متخصص که حرف آنها را درک کند نیاز دارند. مشاوره روانشناسی مهاجرت این فرصت را در اختیار مهاجران قرار می دهد که مشکلات و مسائلشان را با یک مشاور حرفه ای مطرح کنند و به دنبال راه چاره باشند.
تجربه غم، اضطراب، تنهایی و فشار زیاد تقریبا برای همه مهاجران طبیعی است. مهاجرت کار ساده ای نیست و کسانی که قدم در این راه می گذارند، جز افراد شجاع و جسور طبقه بندی می شوند. فشارهایی که مهاجر قبل و بعد از مهاجرت تجربه می کند، ریسک ابتلا به بیماری های روحی و روانی مانند افسردگی را بالا می برد.
در چنین شرایطی معمولا فرد مهاجر به بی ثباتی احساسی و رفتاری می رسد و گاه تصمیم گیری های نادرستی می گیرد. حتی ممکن است انطباق پذیری مهاجرین با شرایط جدید به حداقل ممکن برسد. افراد مستاصل و درمانده شوند و در نهایت راهکاری که به نظرشان برسد، کناره گیری از جامعه جدید و فرار یا بازگشت باشد.
چرا مشاوره روانشناسی مهاجرت اهمیت دارد؟
مشاوره برای افرادی که با چنین مسائلی روبه رو هستند، نقشی اساسی و مهم دارد. مشاور در مشاوره روانشناسی مهاجرت می تواند به مراجع کمک کند تا با مسائل هیجانی و احساسی که آنها دست و پنجه نرم می کند؛ آشنا شود، آنها را شناسایی کند و بتواند به شکل سازنده تری با آنها برخورد کند و در نهایت به تصمیمی درست و جامع برسد.
بسیاری از مهاجران به دلیل نگرش فرهنگی و همچنین نبود بیمه درمانی، دچار پریشانی روانشناختی می شوند، اما کمتر به دنبال درمان هستند. حتی اگر مهاجران به دنبال درمان و مشاوره برآیند، تفاوت های فرهنگی می تواند مانع از ارائه راهکارهای درست به مراجع شود.
مشاوره با یک روانشناس یا مشاور آگاه به مسائل روانی و فرهنگی مهاجران به تخلیه روانی، کاهش فشار روی فرد و فراگیری مهارت های مقابله ای می شود که می تواند کیفیت زندگی مهاجران را بهبود ببخشد.
نرخ بیماری های روانی بین مهاجران چقدر است؟
افسردگی و اضطراب در تمامی جهان و بین تمام ملل شایع است. تخمین زده می شود که حدود ۲۵ درصد از جمعیت جهان علائم این دو اختلال را تجربه کرده اند (منبع) که این میزان بین ایرانیان به ۳۰ درصد می رسد (منبع). این تجربه در برخی گروه ها با شدت و شیوع بیشتری دیده می شود که گروه های مهاجرتی یکی از آسیب پذیرترین اقشار هستند.
تفاوت های فرهنگی، مشکلات مالی و تبعیض از موانعی است که ایرانیان مهاجر در کشورهای مقصد با آن رو به رو می شوند.
به علاوه، بسیاری از مهاجران از ناامنی های اقتصادی در ایران رنج برده اند و آینده ای نامطمئن پیش روی خود در کشور مقصد می بینند.
تمامی عوامل فوق، باعث آسیب پذیری مهاجران در برابر بیماری های روانی می شود که مشاوره روانشناسی مهاجرت تلاش می کند به آنها بپردازد.
چرا مهاجرت ریسک بیماری های روانی را در افراد بالا می برد؟
با وجود تمام مشکلاتی که مهاجرت پیش روی فرد قرار می دهد، احتمال ابتلا به آسیب های روانی به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، گذشته فرد، نوع مهاجرت (پناهندگی یا مهاجرت قانونی)، شرایط اقتصادی فرد در کشور مقصد و عوامل دیگر بستگی دارد.
تحقیقی جامع در این رابطه نشان می دهد که شش عامل بر روی سلامت روان مهاجران ایرانی تاثیرگذار هستند، از جمله تسلط زبانی، بیکاری، احساس تبعیض، شوک فرهنگی، فقدان حمایت اجتماعی و دلبستگی شدید به خانواده (منبع).
به علاوه، مهاجران در کشور مقصد نیز از مشکلات در امان نیستند و شاید حتی با شدت بیشتری آن را تجربه کنند.
کار کردن در مشاغل پایین با وجود داشتن تخصص نقش موجب بحران هویت و افسردگی در فرد می شود.
زندگی در کشورهای سردسیر ریسک ابتلا به اختلالات خلقی فصلی را در مهاجرانی که از کشورهای چهار فصل و آفتابی می آیند بیشتر می کند.
همه اینها در حالی است که بسیاری از مهاجران به دلیل خجالت کشیدن، نبود خدمات بهداشت روان مطابق با نیازهای زبانی و فرهنگی آنان و ترس از اخراج از دریافت درمان خودداری می کنند.
چگونه می‌توان استرس ناشی از مهاجرت را به حداقل رسانید؟
نوع مهاجرت سهم زیادی در استرسی دارد که مهاجر تحمل خواهد کرد. پناهندگی و دیگر اشکال مهاجرت غیر قانونی فرد را با مشکلات زیادی رو به رو می کند که افسردگی و اضطراب کمترین تبعات آن می توانند باشند.
مهاجران قانونی كه با خانواده خویش مهاجرت می کنند و مهاجرت خود را طی یک برنامه دقیق و از پیش تعیین شده پیگیری می کنند، با استرس کمتری رو به رو خواهند شد.
به علاوه، میزان سازگاری و ادغام شخص با فرهنگ میزبان، سرعت عبور از مرحله شوک فرهنگی و طی کردن مرحله غم غربت نیز این استرس به حداقل خواهد رساند.
مهاجر باید ضمن تلاش برای ادغام با فرهنگ جدید، رسوم و آداب قبلی خود را نیز حفظ کند تا از سلامت روان بهتری برخوردار شود.
آشنایی و بهره مندی از گروه های حمایتی ویژه نومهاجران نیز نقش بسیار موثری در این زمینه دارد.
استرس، نگرانی دائم، عدم تمرکز، بی حوصلگی، اختلال در خواب، گوشه گيری ، کابوس و تعريق از علائمی است که باید به محض مشاهده با روانشناس یا مشاور در میان گذاشته شوند. مشاوره روانشناسی مهاجرت می تواند به بهبود شرایط مراجع کمک کند.
معیارهای مشاور خوب برای مشاوره روانشناسی مهاجرت
هنگام ارائه مشاوره روانشناسی مهاجرت به مهاجران عوامل بسیاری باید مورد توجه قرار گیرد.
ساختار خانواده، وجود تعصب، وضعیت حقوقی و دلایل مهاجرت تنها برخی از مسائلی است که یک مشاور خوب باید به آنها آگاه باشد.
لازم است که مشاور از تمامی این فاکتورها آگاه باشد تا بتواند به مهاجر در سازگاری بهتر با شرایط کمک کند.
به علاوه، یک مشاور خوب باید از مشکلات مهاجرت، وضعیت فرهنگی کشور مقصد، کار، آموزش و اشتغال در این کشور باخبر باشد، چراکه این مسائل تاثیر زیادی بر جسم و روان مهاجر دارد.
مشاوره روانشناسی مهاجرت چه کاربردی دارد؟
غم غربت
دلتنگی برای وطن واژه ای است که شاید هیچ کس به اندازه مهاجران آن را درک نکند. حتی کسانی که روزهای اول با شادی وطن خود را ترک کرده اند، پس از مدتی با یادآوری خاطرات خانه و خانواده چشم هایشان خیس می شود.
غم غربت مشکلی است که در بدون ورود و حتی تا چند ماه پس از مهاجرت دامن افراد را می گیرد. کنار آمدن با این غم دشوار است و عدم توجه به آن می تواند موجب ابتلا به افسردگی شود.
این عارضه در بیشتر مهاجران تازه وارد و دانشجویان سال اول در کشورهای غریب دیده می شود. مهاجر در این شرایط غمگین، نگران و افسرده است. فرد تمایل به تنهایی و انزوا دارد. شروع کارهای جدید یا دوستی با دیگران برای مهاجر دشوار است و علاقه ای به شروع رابطه نشان نمی دهد.
امروزه این احساس کاملا طبیعی تلقی می شود و به عنوان یک عکس العمل طبیعی نسبت به تغییر شرایط زندگی تلقی می شود. عدم توجه و درمان غم غربت می تواند به برخی مشکلات روانی مانند تنهایی، افسردگی، اضطراب، دشواری در تطبیق با شرایط جدید و مشکلات روان تنی بیانجامد.
غم غربت در بسیاری از موارد کوتاه است و با تطبیق مهاجر با محیط پایان می یابد. اما همراه شدن این غم با سایر مشکلات مانند طلاق، طولانی شدن عارضه، اختلافات خانوادگی و دیگر اختلالات روانی باعث تشدید غم در مهاجر می شود. در این شرایط، ممکن است لازم باشد فرد به دنبال مشاوره روانشناسی مهاجرت برآیند.
شوک فرهنگی
زمانی که مهاجر وارد یک کشور غریب می شود، روتین روزمره، فرهنگ و رفتار افراد، برایش آشنا نیست. روند شناخت، درک و سازگاری با این تغییرات شوک فرهنگی خوانده می شود.
لحن افراد، زبان بدن و روش های تعامل در وطن به قدری به روزمره تبدیل می شوند که شخص برای درک و تفسیر آنها با مشکل مواجه نمی شود. اما تفاوت های فرهنگی باعث می شود که در کشور غریب هر یک از آنها به یک چالش جدید تبدیل شود.
در برخی موارد شوک فرهنگی می تواند موجب افسردگی در مهاجران شود. افسردگی در مهاجران دلایل متعدد و پیچیده ای دارد. با این حال اغلب چالش های غیر منتظره و دست کم گرفته شده در مسیر آشنایی با زبان و فرهنگ جدید موجب افسردگی فرد مهاجر می شوند.
شوک فرهنگی با احساس سردرگمی، غربت و نگرانی در مورد سبک جدید زندگی، ارزش ها و نگرش ها همراه است. شوک فرهنگی مراحل مختلفی دارد:
- آرمان شهر اولیه/مرحله ماه عسل
- ناراحتی و خصومت/مرحله مذاکره
- درک تدریجی/ مرحله سازش
- پذیرش یا دوفرهنگی/مرحله تسلط
عبور سالم از این مراحل به سلامت روان یک مهاجر کمک می کند. ماندن و گیر کردن در هر مرحله و ناتوانی در رسیدن به مرحله پذیرش باعث می شود که مهاجر دچار مشکلات متعددی شود که موفقیت او را در زندگی کاهش می دهد. مشاوره روانشناسی مهاجرت می تواند به افراد کمک کند که از مرحله شوک فرهنگی راحت تر عبور کنند و شرایط خود را بهتر بپذیرند.
مشاوره فرزندپروری یا تربیت کودک برای مهاجران
سال ها رشد و پرورش در یک فرهنگ باعث می شود که کودکان متفاوت از والدین خود فکر کنند. این باعث بروز مشکلاتی در خانواده می شود که پیش از این هرگز به آن فکر نکرده بودند.
در ماه ها و حتی سال های اول مهاجرت، والدین اغلب آنقدر درگیر یافتن مکانی برای زندگی، کار و درآمد، یافتن مدرسه برای فرزندان، مشکلات غم غربت و دوری از خانواده خود و مسائل حقوقی و مالی مهاجرت هستند، که کمتر فرصتی برای آنها جهت آشنایی با فرهنگ کشور خارجی باقی می ماند.
اینجاست که ناگهان چشم باز می کنند و می بینند فرزندشان از نظر فرهنگی فرسنگ ها از آنها دور شده است.
شاید این تطبیق پذیری سریع تر با فرهنگ خارجی در کودکان و نوجوانان به دلیل همین مشغله های کمتر باشد. از سوی دیگر، والدین مهاجر چندین دهه بیشتر از فرزند خود با اصول فرهنگ مادری خود زندگی کرده اند و این امر مانع از آن می شود که به راحتی بتوانند پذیرای سبک زندگی و طرز فکر دیگری باشند.
ارتباط با جنس مخالف، دوست یابی در بین خارجیان، مسائل مربوط به حقوق فردی و آزادی و انتظارات مربوط به عملکرد دانشگاهی از رایج ترین مشکلات فرهنگی بین والدین مهاجر و فرزندان آنها است.
والدین ممکن است تفاوت های فرهنگی بین خود و فرزندانشان را نوعی بی ادبی از سوی آنها تعبیر کنند و فرزندان نیز والدین را به عدم درک متهم می کنند.
به علاوه، برخی از والدین مهاجر در فرهنگی متولد شده اند که در آن انتظار اطاعت محض از سوی کودکان و تعیین تکلیف برای آنها به رسمیت شناخته می شود. در جامعه غربی که در آن به آزادی فردی احترام گذاشته می شود، این نوع تعارض روح کودک را می آزارد.
در مقایسه با خانواده هایی که صرفا به استراتژی های کنترلی و دستوری تکیه دارند، خانواده ای موفق تر است که به دنبال یافتن استراتژی هایی باشد که در عین احترام به آزادی عمل فردی، در زندگی فرزند خود موثر باقی بماند.
مسئله این نیست که آیا فرزند شما در تماس با فرهنگ خارجی تغییر خواهد کرد یا خیر، بلکه از آنجا که این اتفاق به هر روی رخ می دهد، مسئله چگونگی و شدت این نوع تغییرات و نیز روش پاسخگویی به این تفاوت فرهنگی توسط والدین است.
مشاوره روانشناسی مهاجرت می تواند راهکاری برای والدینی باشد که دچار تفاوت فرهنگی با فرزند خود شده اند و نمی دانند فرزندشان را باید بر اساس کدام اصول تربیت کنند.
مشاوره تربیت فرزند تلاش می کند علاوه بر آموزش اصول درست تربیتی و رفع نواقص رویکرد تربیتی والدین، به آنها راهکارهایی برای برخورد با فرزندان و بهبود روابط خانواده آموزش دهد.
مشاوره قبل از ازدواج آنلاین برای مهاجران
یافتن یک همسر مناسب حتی در وطن نیز دشوار است. اما این دشواری در مقایسه با مشکلات فرهنگی، زبانی، مسائل حقوقی و تفاوت های فکری با یک خارجی هیچ نیست.
هرگاه صحبت از ازدواج با یک خارجی به میان می آید، پیش از مسائل فرهنگی و روابط بین فردی، مسائل حقوقی مورد توجه قرار می گیرند. در این رابطه در اغلب موارد پیش از هر چیز به مسئله تابعیت، مسائل شرعی و موضوعاتی از قبیل ارث و تابعیت فرزندان در پی ازدواج با یک خارجی فکر می شود. این در حالی است که توجه به جنبه های روانی و عاطفی این موضوع و چالش های پیش روی یک مهاجر عاشق کمتر از مسائل حقوقی نیست.
یافتن همسر هموطن در خارج از کشور انتخاب های محدودی را پیش روی مهاجر قرار می دهد و ازدواج با یک خارجی نیز با ریسک و مشکلات خاص خود همراه است.
مشاوره پیش از ازدواج برای مهاجران به آنها کمک می کند که ارزش ها و تفاوت های فرهنگی، محل زندگی آینده، مسائل مالی و دیگر معیارهای مهم برای ازدواج را در همسر آینده شان بررسی کنند و تصمیم بهتری در این رابطه بگیرند.
مشاوره خانواده و زوج درمانی آنلاین برای مهاجران
مشکلات مهاجرت باعث می شود که اغلب زوجین در ماه ها و سال های اول مهاجرت تمام تلاش خود را به مدیریت این مشکلات مانند یافتن محل زندگی، یافتن کار، سر و سامان دادن به امور مالی و تحصیلی و یافتن دوست اختصاص دهند.
هر چند این تلاش ها برای ادامه زندگی در غربت ضروری است، اما زوجین باید به حفظ زندگی مشترک پس از مهاجرت نیز توجه داشته باشند. پس از مهاجرت بسیاری از زوجین با مشکلات زیر رو به رو می شوند که می تواند شادابی رابطه آنها را تحت تاثیر قرار دهد:
- خشم و عصبانیت نسبت به مهاجرت
- استرس
- تنهایی در غربت
- عدم حل مشکلات زناشویی پیشین پس از مهاجرت
- نگرانی های مالی
- جدایی طولانی مدت
مشاوره روانشناسی مهاجرین این فرصت را در اختیار آنان قرار می دهد که با همراهی مشاوری آگاه به مسائل فرهنگی و خانوادگی ایرانیان در مسیر تفاهم و خوشبختی قرار گیرند.
مشاوره خانواده به تمام زوجین در شناخت و حل اختلافات و بهبود رابطهشان کمک می کند. از طریق زوج درمانی، می توانید تصمیمات آگاهانه ای در مورد بازسازی و بهبود رابطه با همسرتان یا جدایی از او بگیرید.
مشاوره آنلاین کودک و نوجوان مهاجر
اولین روزهای اقامت در کشور جدید برای هر کسی دشوار است. این امر برای کودک یا نوجوانی که شاید در کل روند مهاجرت نادیده گرفته شده است و از خود اراده ای نداشته است، می تواند دشوارتر باشد. والدین تشخیص داده اند که مهاجرت برای آینده شغلی و تحصیلی خانواده بهتر است و فرزند در این مسیر با آنها همراه شده است.
به عنوان والدین مسئولیت پذیر باید به سازگار شدن کودک با محیط جدید پس از مهاجرت کمک کنید. عبور از بحران مهاجرت برای سلامت روحی و روانی فرد ضروری است.
مهم ترین مشکلاتی که کودکان و نوجوانان مهاجر با آن روبه رو می شوند عبارتند از:
- یادگیری زبان
- اشکال در برقراری ارتباط با همسالان
- ناتوانی در دوست یابی
- دلتنگی برای خانه و دوستان قدیمی
- ناتوانی در سازگاری با محیط جدید
- افت تحصیلی به دلیل تفاوت سیستم آموزشی
مشکلات کودکان و نوجوانان مهاجر به موارد فوق محدود نمی شود. مشاوره کودک و نوجوان آنلاین می تواند به خانواده در مورد هر موضوعی که به کودک مربوط می شود کمک کند. مشاور با کودک ارتباط برقرار می کند و با استفاده از تکنیک های مختلف سعی می کند کودک را در مسیر سازگاری هدایت کند.
مشاوره فردی آنلاین برای مهاجران
همانطور که گفته شد نرخ افسردگی و اضطراب در اثر شدت یافتن فشارهای زندگی افزایش می یابد. مهاجرت پدیده ای پر استرس و پر فشار به ویژه برای جوانان بوده و منطبق شدن با شرایط جدید نیازمند داشتن انرژی روانی لازم و آگاهی از استراتژی های مقابله ای مؤثر است. مشاوره روانشناسی مهاجرت به افراد چندفرهنگی کمک می کند تا با شرایط ویژه خود به طور مؤثر کنار آمده و در محیط جدید خود از مشکلات روانشناختی به دور باشند.
تعامل با دیگران مستلزم آگاهی از تفاوت های فرهنگی، زبانی، آیین ها و آداب و رسوم است و عدم رعایت آن ها موجب اختلال در روابط بین فردی می شود. آگاهی از ویژگی های فرهنگ های فردگرا و جمع گرا و رعایت اصول ارتباطی آنها برای بنیان گذاری هر نوع ارتباطی ضروری است. روانشناسی بین فرهنگی با شناسایی و آموزش این اصول، به افراد کشورهای مختلف کمک می کند علیرغم تفاوت های آشکار فرهنگی، ارتباط مناسب و مؤثرتری با یکدیگر داشته باشند.
مشاوره روانشناسی فردی به طیف وسیعی از مشکلات و مسائل فردی مهاجران می پردازد و به آنها در حل مشکلاتشان کمک می کند.
یکی از دیگر مسائل فردی مسئله دلبستگی شدید ایرانیان به خانواده های خود در وطن است که گاهی ماندن و ادامه راه در کشور خارجی را برای افراد دشوار می کند. دلبستگی روانی به خانواده، نگرانی برای آنها و ترس از تنهایی باعث می شود که برخی از مهاجران به فکر بازگشت بیافتند.
خستگی از مهاجرت و تصمیم برای بازگشت به وطن، تصمیمی آنی نیست که ناگهان به ذهن شما بیاید، بلکه روندی است که معمولا چند ماه طول می کشد تا پای هواپیما برسید و حتی تا چند ماه پس از بازگشت به وطن نیز ادامه دارد.
پروسه بازگشت به وطن خود از چند پروسه مختلف تشکیل شده که تصمیم به بازگشت تنها یکی از آنهاست. قرار نیست همان روز چمدان را بردارید و در فرودگاه حاضر شوید. برای این تصمیم گیری باید مسائل زیادی را در نظر بگیرید. آرام شوید و به آن فکر کنید
مشاوره روانشناسی مهاجرت به مهاجران کمک می کند که در مورد این مسائل تصمیم گیری بهتری داشته باشند.
سخنی از مشاوره آنلاین هنر آرامش
کاربردهای مشاوره روانشناسی مهاجرت به موارد فوق محدود نمی شود. شما می توانید هر زمان که نیاز به حرف زدن داشتید، با مشاوری آگاه صحبت کنید.
روح و روان شما پس از مهاجرت به مراقبت بیشتری نیاز دارد. اجازه ندهید هیاهو و سرعت تند زندگی شما را از رسیدگی به سلامت جسم و روانتان غافل کند.
زندگی مهاجران با پستی ها و بلندی های متعددی همراه است که در گذر از هر یک کمک و مشاوره یک روانشناس می تواند به شما اطمینان خاطر بیشتری بدهد.
یک مشاور خوب نه تنها به شما در یافتن راهکارهای حل مشکل کمک می کند، بلکه مهارت هایی را برای سازگاری و ادغام بهتر در جامعه جدید می آموزد.
امیدواریم که به بسیاری از سوالات و ابهامات شما در مورد مشاوره روانشناسی مهاجرت پاسخ داده باشیم. چنانچه سوال یا ابهامی برای شما باقی مانده است، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.مرکز مشاوره هنر آرامش در غرب تهران اماده ارائه خدمات است